Gemeenten, maak meer werk van jongerenparticipatie

De Nationale Jeugdraad en Defence for Children roepen namens het Kinderrechtencollectief en jongerenraden nieuwe gemeenteraadsleden op meer werk te maken van jongerenparticipatie. Op vrijdag 22 april 2022 overhandigden zij in Drenthe een raadsbrief aan de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden om kinderen en jongeren beter te betrekken bij beleidsvorming die hen raakt. Deze raadsbrief wordt in alle gemeenten besproken in de gemeenteraad.
Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag hebben jongeren het recht om betrokken te worden bij het maken van gemeentebeleid dat hen aangaat. In sommige Nederlandse gemeenten gebeurt dit al, maar nog lang niet overal voldoende.
Raadsadres ‘Jeugdparticipatie in gemeenten’
Tijdens een door Politiek Netwerk Drenthe georganiseerde conferentie over kinderrechten in de Health Hub in Roden overhandigde Seún Steenken van de Nationale Jeugdraad het raadsadres ‘Jeugdparticipatie in gemeenten’ aan de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, Bahreddine Belhaj.
“Er worden op dit moment door het hele land coalitieonderhandelingen gevoerd voor nieuw te vormen gemeenteraden”, zei Bahreddine Belhaj tegen een zaal vol nieuwgekozen gemeenteraadsleden en speciaal uitgenodigde kinderen uit de regio. “Daarom is juist nu het moment om jongeren te betrekken bij beleidsvorming. Tenslotte zijn zij de politici en bestuurders van morgen.”

Impact op toekomst
Beslissingen die in de gemeente genomen worden, zoals over onderwijs, jeugdzorg maar ook het klimaat, hebben grote impact op het leven van jongeren en hun toekomst. Zij hebben er recht op betrokken te worden bij beleid dat over hen gaat. Dat betekent niet alleen dat de mening van jongeren gevraagd wordt, maar dat er daadwerkelijk naar hen geluisterd wordt en dat zij feedback krijgen over wat er met hun input gedaan is in de beleidsuitvoering.

“Het is belangrijker dan ooit om jongeren te betrekken bij het maken van beleid”, zegt Séun Steenken, bestuurslid van de Nationale Jeugdraad. “Kijk naar de wooncrisis, de klimaatcrisis of de jeugdzorgcrisis: zoveel negatieve ontwikkelingen die invloed hebben op de leefwereld van jongeren. Om die negatieve koers te keren, moeten er veel beslissingen worden genomen, zowel landelijk als op lokaal niveau. Het is ontzettend belangrijk dat jongeren bij die beslissingen worden betrokken, want het gaat nou eenmaal over hun toekomst.”
Echt luisteren
Luna (12), kinderburgemeester van Assen, vindt het fijn dat er echt naar haar verhaal wordt geluisterd, “en dat dingen echt worden uitgevoerd”. Zo gaat de gemeente Assen een dag organiseren met activiteiten voor kinderen met een beperking nadat Luna hier specifiek aandacht voor vroeg: “Mijn zusje is meervoudig gehandicapt, dus als we naar de speeltuin gaan, kan zij vaak niet meespelen omdat ze in een rolstoel zit. Ik vind het heel belangrijk dat er ook dingen te doen zijn voor kinderen met een beperking.”


Goede voorbeelden
Sommige gemeenten zijn al goed op weg. Op de conferentie werd het voorbeeld getoond van de stichting JAMES in Almere: Jongeren Almere Met Een Stem. JAMES verbindt alle jongerenorganisaties in de stad met elkaar en weet zo sociale ontmoetingen en dialoog te organiseren tussen alle verschillende jongeren in de stad. Zo organiseerde JAMES een fototentoonstelling op straat over mentaal welzijn onder jongeren om dit thema beter bespreekbaar te maken onder jongeren.
In Utrecht is er een jongerendenktank opgericht die eens in de twee weken samenkomt om nieuwe jongerenactiviteiten te ontwikkelen en na te denken over wat nog meer kan helpen om kinderen een veilige plek te geven en gezond te laten opgroeien. Zo werd er al een dans battle georganiseerd en een writer’s camp. “Maar het is veel meer, het is een manier waarop jongeren zichzelf kunnen uiten en gehoord voelen”, aldus Séun Steenken.

Structurele investering nodig
‘’Gemeenten staan voor de uitdaging om jongerenparticipatie in de komende vier jaar te agenderen en de samenwerking met jongeren ook betekenisvoller te maken en door te ontwikkelen”, zegt Maartje Berger van Defence for Children. “Dat vergt een structurele investering vanuit gemeenten. Kinderen en jongeren weten heel goed wat er concreet in hun stad of dorp kan verbeteren, dus betrek hen ook bij het maken van beleid dat over hen gaat.”

Inspiratie
Tijdens de werkconferentie van Politiek Netwerk Drenthe luisterden tientallen nieuwe en herkozen raadsleden uit Drentse gemeenten aandachtig naar de adviezen van experts en jongeren. Marten Leistra D66 raadslid in de gemeente Midden-Drenthe krijgt meteen inspiratie: “Ik denk aan een ‘participizza’ organiseren, of misschien willen wij ook wel een kinderburgemeester gaan installeren. Het is goed om concrete voorbeelden uit andere gemeenten te horen en daarmee zelf verder te werken.”
Anita van der Noord, gemeenteraadslid in Noorderveld en initiatiefnemer van de conferentie, is blij met de enthousiaste reacties: “Je ziet steeds meer aandacht voor inwonersparticipatie in gemeenten. Maar jongeren en kinderen zijn een groot deel van die inwoners en zij hebben soms zulke originele oplossingen. Die andere kijk op de wereld moeten wij raadsleden meenemen in ons beleid.”
De zusjes Yara (10) en Mera (9) uit Roden hebben genoeg ideeën voor een speeltuin in hun buurt. “Een glijbaan voor grote kinderen, want alle speeltuinen zijn voor kleine kinderen”, zegt Yara. “En een loopbrug over water met kikkerdril!” vult haar zusje Mera aan. Het idee van een kinderburgemeester spreekt haar ook wel aan: “Mag ik dat dan worden?”